Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Miejska zawodowa straż pożarna w Głogowie (Städtische Feuerwehr) 1858-1908
Gaszeniem pożaru przez stulecia pozostawało zbiorowym obowiązkiem mieszczan. Istniały wszakże też specjalne służby miejskie, organizowane zarządzeniami rady miejskiej, zwykle przez korporacje cechowe. W początkach XVIII w. nad bezpieczeństwem pożarowym czuwali w każdym z pięciu kwartałów miasta ogniomistrze (Quartier-Feuermeister). W 1777 r. wydany został ukaz Kamery Wojenno-Dominialnej w Głogowie – szczegółowa i instrukcja dla ogniomistrzów (wówczas: Brandmeister). Zapewne już w XVIII w. funkcjonowała mieszczańska ochotnicza straż pożarna, którą tworzyli rzemieślnicy budowlani. W połowie XIX w. powstawać zaczęły zawodowe straże pożarne. W 1851 r. nastąpiło to w Berlinie. W 1857 r. rada miejska Głogowa wydelegowała mistrzów cechu kominiarzy Juliusa Friedricha Piolettiego i Battiga* do stolicy Prus, aby zapoznali się z organizacją i funkcjonowaniem berlińskiej straży. W rok później utworzona została zawodowa straż pożarna w Głogowie. Jej powstanie poprzedził i przyspieszył groźny pożar: w nocy z 11 na 12 VIII 1858 doszczętnie spaliła się rafineria cukru na Ostrowie Tumskim. Zawodowa straż utworzona została na mocy zarządzenia magistratu. Składała się z 2 instruktorów i 30 rzemieślników budowlanych - członków wcześniejszej mieszczańskiej straży pożarnej. Przeszkolenie strażaków odbywało się pod kierownictwem instruktora Piolettiego. Straż opłacana była z kasy miejskiej. Wszystkie dodatkowe koszta związane z wyposażeniem i umundurowaniem miał również pokrywać magistrat. Głogowska straż była pierwszą zawodową strażą pożarną na Śląsku. J.F. Pioletti przez 42 lata, aż do 1900 r., piastował urząd komendanta. Przyczynił się do ulepszenia wyposażenia gaśniczego i udoskonalenia sposobu gaszenia ognia. Wprowadził wartę nocną, zwiększył liczbę stałych strażaków i zniósł rozporządzenie, według którego każdy posiadacz gospodarstwa domowego zobowiązany był do rocznej służby w straży pożarnej. Odtąd każdy mógł się uwolnić od tego obowiązku płacąc 15 srebrnych groszy rocznie na potrzeby straży. W czasie piastowania urzędu komendanta przez J.F. Piolettiego wybudowano nowe ujęcie wody w Górkowie i zmodernizowano sieć wodociągową w mieście, która podczas ćwiczeń w 1883 r. została sprawdzona i uznana za sukces techniczny. W 1900 r. następcą J. F. Piolettiego został jego bratanek Fritz (Friedrich) Pioletti. Rodzina Piolettich, wywodząca się od założyciela cechu kominiarzy w roku 1772 A. Hunckego, położyła wielkie zasługi w założeniu i rozwoju straży pożarnej w Głogowie i przewodziła z pokolenia na pokolenie głogowskim strażakom jeszcze w drugim dziesięcioleciu XX w. Kiedy w 1908 r. obchodzono 50-lecie straży pożarnej, na tę okazję Fritz Pioletti napisał rys historyczny (Festschrift zum 50jährigen Bestehen der Glogauer Feuerwehr) szanowanej instytucji publicznej.
- [*] Pierwszy cech kominiarzy na Dolnym Śląsku utworzony został w 1772 r. na zjeździe 20 mistrzów kominiarskich w Głogowie. Cech liczył w 1800 r. 70 członków. W XIX w. poszczególne miasta lub ich grupy zakładały własne cechy. Głogów, Zielona Góra, Szprotawa i Żagań skupione były w jednym cechu, liczącym w 1872 r. 23 kominiarzy. W okresie założenia straży zawodowej w Głogowie głównym mistrzem cechu był (do śmierci w 1868 r.) Friedrich J. Pioletti, ojciec J.F. Piolettiego. Red.
Literatura:
J. Blaschke, Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes, Glogau 1913;
J. Chutkowski, Dzieje Głogowa, Legnica 1989;
G. Danckert, Die Glogauer Berufsfeuerwehr, „Neuer Glogauer Anzeiger”, 1980, nr 6, s. 3-4.
Piotr Górniak [EZG z. 43, 1997 – Straż pożarna w Głogowie], Red. 2009
