Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Munk Salomon
Orientalista i językoznawca, czynny w Paryżu w latach 1828-1867.
Salomon Munk urodził się w 14 V 1803. w Głogowie jako syn Samuela Munka, wysokiego urzędnika głogowskiej gminy żydowskiej. Pierwsze nauki pobierał w miejscowej jesziwie. W 1820 r. rodzina przeniosła się do Berlina. Tu po ukończeniu gimnazjum humanistycznego, Munk studiował językoznawstwo i historię starożytną, a następnie w Bonn - orientalistykę. Ponieważ niemieckie prawo nie pozwalało Żydom na składanie egzaminów państwowych, wyjechał w 1828 r. do Paryża, gdzie kontynuował studia orientalistyczne. Odtąd Francja stała się jego wybraną ojczyzną. W latach 30. młody, wybitnie uzdolniony naukowiec, wyrobił sobie nazwisko artykułami w renomowanych czasopismach i opracowaniami haseł do wydawnictw encyklopedycznych. Po otrzymaniu obywatelstwa francuskiego Munk znalazł w 1840 r. zatrudnienie jako kustosz rękopisów wschodnich w bibliotece królewskiej. Pełniąc przez dwanaście lat tę funkcję, dokonał tam wielu cennych odkryć między innymi odnalazł XVI-wieczny opis Indii astronoma al Birouniego. W 1845 r. Munk ogłosił wzorcową monografię dotyczącą geografii, historii i archeologii Palestyny (Palestine, Description Géographique, Historique et Archéologique). Jego pozycję, jako jednego z najwybitniejszych uczonych francuskich XIX w., ugruntowały badania w obszarze historii, filozofii i literatury żydowskiej i arabskiej. Stał się również wybitnym znawcą języków: hebrajskiego i arabskiego oraz wymarłych języków bliskowschodnich. Około 1850 r., uczony cierpiący już od dzieciństwa na choroby oczu, utracił całkowicie wzrok. Nie ograniczyło to jednak całkowicie jego pracy. Przeciwnie, w następnych latach opracował i ogłosił swoje główne dzieła, które przyniosły mu sławę i liczne odznaczenia. Były to: Guide des Egares - trzytomowy przekład z komentarzem głośnego traktatu Mojżesza Majmonidesa oraz Melanges de Philosophie juive et arabe (dwa tomy, 1857-1859). Podziw i zdumienie wywołało odczytanie przez Munka licznych inskrypcji na odnalezionych zabytkach starofenickich. W 1858 r. Munk został członkiem Academie des Inscriptions et Belles Lettres przy Instytucie Francuskim, a w 1864 r. powołany został, po ustąpieniu Ernesta Renana, na katedrę języka i literatury hebrajskiej w College de France. Jego wykłady cieszyły się ogromnym powodzeniem. Salomon Munk zmarł niespodziewanie na atak serca 6 II 1867 w Paryżu. Podczas całego pobytu w Paryżu uczony utrzymywał korespondencję z rodziną, w której wspominał również z nostalgią swoje dzieciństwo i wczesną młodość w Głogowie. Jego uczuciowy stosunek do rodzinnego miasta wyraził się zwłaszcza w liście do S. Meyera, młodego głogowskiego lekarza, który w 1865 r. wygłosił w miejscowym towarzystwie historycznym odczyt o sławnym rodaku. Wyrażona w liście obawa jakoby w rodzinnym mieście został już prawie zapomniany nie potwierdziła się. Głogowska loża znanego stowarzyszenia żydowskiego B'nai Bri'th przyjęła po śmierci Munka jego imię.
Literatura:
M. Schwab, Salomon Munk, sa Vie et ses Ouevres, Paris 1900;
F. Lucas, M. Heitmann, Stadt des Glaubens. Geschichte und Kultur der Juden in Glogau, Hildesheim 1991.
Antoni Bok [EZG z. 40, 1996 – Munk Salomon]
