Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Saperzy w Głogowie po roku 1945
Saperzy w Głogowie pojawili się zaraz po opanowaniu Festung Glogau przez oddziały Armii Czerwonej. Ich podstawowym celem było rozminowanie terenu. Od 1951 r. w garnizonie stacjonowały jednostki wojsk inżynieryjnych. W ramach przekształceń WP, w 2. Korpusie Panc. utworzono 36. batalion saperów (JW 2237), z etatem 301 żołnierzy i 3 pracowników cywilnych. W składzie 2. Korpusu Piechoty utworzono 55. bsap (JW 5550) wg etatu: 312 żołnierzy i 8 cywili. Jednostki te zakończyły działalność w 1956 roku. W listopadzie 1952 r. przybył z Brzegu 71. batalion drogowy (JW1686). W 1955 r. przeniesiono go do Konina, gdzie został rozformowany.
Jesienią 1966 r. został utworzony 8. pułk pontonowy (JW 1557). Był to oddział wojsk inżynieryjnych przeznaczony do samodzielnego urządzania i utrzymywania przepraw promowych lub mostowych z parków pontonowych. W 1967 r. otrzymał on nazwę 6. Warszawski Pułk Pontonowy (dalej: 6. ppont) i przejął frontowe tradycje 6. Samodzielnego Zmotoryzowanego Batalionu Pontonowo-Mostowego, który uczestniczył w zdobyciu Berlina w 1945 r. Organizacja jednostki: sztab, kompanie: dowodzenia, remontowa, zaopatrzenia, medyczna, mostowa, inżynieryjno-drogowa, desantowo-przeprawowa, dwa bataliony pontonowe. W składzie była również grupa rozminowania. 20 V 1967 w trakcie manewrów „Daniel” pułk został włączony w skład jednostek operacyjnych.
Z dniem 31 VII 1995, w związku ze zmianą potrzeb armii nastąpiło przeformowanie 6. ppont w 6. pułk drogowo-mostowy (dalej: 6. pd-m). Organizacja 6. pd-m: sztab, kompania dowodzenia, remontowa, zaopatrzenia, medyczna, 1 batalion pontonowy, 3 bataliony drogowo-mostowe. Obydwa pułki – 6. ppont i 6. pd-m wchodziły w skład polskich wojsk operacyjnych wydzielanych do Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego. W XXI wiek jednostki weszły z kolejną reorganizacją. Z początkiem 2001 r. 6 pd-m przejął obowiązki i zadania garnizonowe. Jednocześnie trwało przez cały rok przeformowywanie tej jednostki inżynieryjnej. Tradycje 6. pd-m kontynuuje działający od 1 I 2002 6. Ośrodek Przechowywania Sprzętu (JW 3284), który przejął sztandar poprzedników.
Całkowicie nową jednostką w Głogowie jest powołany decyzją MON z 23 I 2001 4. Batalion Ratownictwa Inżynieryjnego (JW 3444), dalej 4. brat-inż. Z dniem 1 I 2002 batalion rozpoczął działanie w ramach Krajowego Systemu Reagowania Kryzysowego. Zgodnie z rozkazami, 4. brat-inż. utrzymuje siły i środki w ciągłej gotowości do użycia. Rejon odpowiedzialności obejmuje 26 powiatów o powierzchni 17 300 km2. W dniu 17 IX 2005 batalion otrzymał wyróżniającą nazwę „Głogowski” i sztandar.
Pododdziały głogowskich jednostek brały udział w wielu ćwiczeniach Układu Warszawskiego i Wojska Polskiego, budując mosty pontonowe na rzekach Odra, Warta i Wisła. W ramach współpracy z armiami NATO, w 1995 r. w ramach „Partnerstwa dla pokoju” żołnierze wchodzili w skład międzynarodowego batalionu w ćwiczeniach „Dwa Orły”. Żołnierze i oficerowie uczestniczyli w misjach zagranicznych w ramach kontyngentu ONZ i sił NATO. Od początku istnienia jednostki uczestniczyły w likwidowaniu skutków klęsk żywiołowych - powodzi, zatorów na Odrze, Bobrze i innych dolnośląskich rzekach. Dowódca 6 pd-m w czasie wielkiej powodzi 1997 r. dowodził zgrupowaniem wojsk inżynieryjnych nad środkową Odrą, z udziałem ponad 1700 żołnierzy. Kolejna akcja to usuwanie skutków powodzi na zbiorniku wodnym koło Dobromierza, we wrześniu 2002 r. Patrole rozminowania uczestniczyły w rozminowaniu dolnośląskich poradzieckich poligonów wojskowych.
Jednostki saperskie utrzymywały swoje ośrodki szkoleniowe i magazynowe. Do powodzi w 1997 r. 6. pd-m użytkował obiekt Odrzycko w dawnym forcie Lünette am Schloss See. Był tam skład amunicji saperskiej. Z resztek placu ćwiczeń Klucze oraz z otuliny obiektu Widziszów utworzono poligon wodny Międzyodrze, a z pozostałości placu ćwiczeń Serby i obiektu Serby II utworzono obiekt Serby.
Dowódcy i komendanci jednostek wojsk inżynieryjnych WP w Głogowie:
36. bsap: płk Stanisław Szewczyk;
55. bsap: płk Bolesław Olszewski;
6. ppont: gen. bryg. Zdzisław Barszczewski, ppłk Zbigniew Mirowski, płk Zygmunt Migała, płk Józef Soja, płk Jan Polakowski, ppłk Józef Bednarz, płk Henryk Żaba, płk Mirosław Buczak, płk Marian Dąbrowski, gen bryg. Ryszard Gruszka;
6. pdm: gen. bryg. Ryszard Gruszka, płk Andrzej Piękny;
6. OPS: płk Andrzej Piękny, ppłk Andrzej Dutka, ppłk Marek Baraniak;
4. brat-inż: ppłk Sylwester Tęgi, ppłk Marek Baraniak, ppłk Piotr Mielniczuk, kpt. Dariusz Mistrzak, ppłk Adam Kliszka.
Literatura:
J. Banatowicz, Osiągnięcia wojsk inżynieryjnych, „Przegląd Wojsk Lądowych” R. 42 (2000), nr 9;
Z. Barszczewski, Sylwetki saperów. Warszawa 2001;
Historia Garnizonu Głogów, praca zb., Głogów 1991
J. Kajetanowicz, Polskie wojska lądowe w latach 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne, uzbrojenie, Toruń 2005;
J. Kajetanowicz, Śląski Okręg Wojskowy w systemie obronnym Polski (1945-1965), „Sobótka” R. LVIII (2003);
P. Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956, Warszawa 2003;
R. Żuchowski, System ratownictwa inżynieryjnego [w:] Zarządzanie kryzysowe w transporcie lądowym na Pomorzu, Szczecin 2003.
Wiesław Maciuszczak [EZG z. 68, 2008 - Saperzy w Głogowie od 1945]
