Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej
Solfa Jan
Lekarz, autor nowatorskich traktatów medycznych i z zakresu etyki lekarskiej; kanonik warmiński, głogowski, wrocławski, wileński, sandomierski, warszawski i krakowski.
Jan Solfa był Łużyczaninem. Urodził się w 1483 r., jako syn Benedykta, mieszczanina z Trzebiela. W Bolonii studiował grekę, medycynę i filozofię. Jako lekarz praktykował w słynnym szpitalu rzymskim „S. Spirito in Sassia”, który stanowił podówczas kolebkę nowoczesnej medycyny. W Rzymie zetknął się prawdopodobnie z Leonardem da Vinci, który nieco wcześniej, w tym samym szpitalu przeprowadzał swoje studia anatomiczne.
Prawdopodobnie jako licencjat medycyny, w początkach XVI w. powrócił do rodzinnego Trzebiela i zetknął się tam z Zygmuntem Starym, który był wówczas zarządcą Łużyc i namiestnikiem Śląska. Zygmunt zabrał go na swój dwór w Głogowie i uczynił nadwornym lekarzem.
Swoje obowiązki wypełniał Solfa widocznie nader starannie, ponieważ po wyborze na króla Polski, Zygmunt zabrał go ze sobą do Krakowa. W Krakowie, w 1507 r. Solfa uzyskał stopień magistra, a w 1512 r. – doktora. Został też wykładowcą na wydziale medycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z tego czasu datuje się jego przyjaźń z Mikołajem Kopernikiem. Jako lekarz interesował się m.in. epidemiologią chorób zakaźnych i w oparciu o własne obserwacje opracował pierwszą w polskiej literaturze patologię chorób syfilitycznych. Interesowały go także nauki tajemne i literatura demonologiczna, ponieważ w 1545 r. wydał w Krakowie traktat zatytułowany De visionibus et revelationibus naturalibus et divinis.
Po śmierci Zygmunta Starego Solfa został lekarzem jego syna Zygmunta Augusta. Był kanonikiem głogowskiego kolegium kanoników. Zmarł w1564 roku.
Literatura:
H. Barycz, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1955;
H. Barycz, Ślązacy w polskiej kulturze umysłowej [w:] Oblicze Ziem Odzyskanych, t. II, Wrocław 1948;
J. Lactis, Lekarze krakowskiej kapituły, Kraków 1903;
B. Seyda, Dzieje medycyny w zarysie, Warszawa 1977;
K. Soczyński, Śladami polskiego eskulapa, Warszawa 1958;
J. Šołta, Zarys dziejów Serbołużyczan, Wrocław 1984;
J. P. Majchrzak, Jan Benedykt Solfa z Trzebiela zwany Łużyczaninem – lekarz i humanista, „Przegląd Lubuski”, nr 2-3, 1975, s. 149-155.
Jerzy Jankowski [EZG z. 19, 1994 - Solfa Jan]
