Z Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej

Pierwsza (1) Drużyna Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki (1957-1960) w Głogowie

Pierwsze drużyny harcerskie (chłopców i dziewcząt) w Głogowie powstały na fali „odwilży październikowej”. Po Łódzkim Zjeździe ZHP w grudniu 1956 r. pojawiły się w prasie i radio komunikaty, aby dawni instruktorzy ZHP zgłaszali się celem tworzenia nowych drużyn. W Głogowie m.in. zgłosił się Jan Horacjusz Przewoźnik. Krótko kierował referatem harcerskim i był członkiem Komendy Hufca (KH). Na własną prośbę jednak odszedł z funkcji i został mianowany drużynowym z zadaniem stworzenia nowej drużyny harcerskiej.

1 Drużynę Harcerzy umiejscowiono przy Liceum Ogólnokształcącym w Głogowie po rozmowie drużynowego z dyrektorem LO, Zbyszko Piwońskim. Harcerzami zostali uczniowie SP i LO. Rozkazem L.II z 06 IV 1957 r. zatwierdzono działalność drużyny przy LO w Głogowie i zatwierdzono jej przynależność do Chorągwi Zielonogórskiej.

Pierwsza zbiórka organizacyjna odbyła się 1 II 1957 r. Rozkazem z 02 III 1957 r. został zatwierdzony pierwszy skład. Drużynowym został Jan H. Przewoźnik, przybocznym Zbigniew Mielcarek, funkcyjnymi: Bolesław Otulak – sekretarzem, Paweł Jańczuk – skarbnikiem, Zbigniew Pośnik – kronikarzem, a Marian Kicuk – gospodarzem. Na zbiórce ustalono patrona drużyny - Tadeusza Kościuszkę, kolor drużyny na zielony. Każdy harcerz „Jedynki” nosił od tego czasu zieloną chustę z naszytą żółtą lilijką, a na naramiennikach miał zielone wsuwki z metalową jedynką. W drużynie było początkowo 24 druhów. Powołano pięć zastępów: „Sokoły” – zastępowy Kazimierz Kasprzyk, „Orły” – Waldemar Jaworski, „Włóczęgi” – Mieczysław Kucharski, „Lamparty” – Włodzimierz Lato i „Mohikanie” – Marek Dobrzański.

Pierwsze uroczyste ognisko odbyło się 3 V 1957 r. nad Odrą, gdzie odebrano przyrzeczenie harcerskie w wersji przedwojennej z końcowym – „Tak mi dopomóż Bóg”. Na pierwszy obóz drużyna pojechała do Sławy Śląskiej w sierpniu 1957 r. Kolejny nabór do drużyny odbył się w połowie września 1957 r. W międzyczasie były małe zmiany w funkcyjnych – na kronikarza powołano Kazimierza Kasprzyka, a na gospodarza Kazimierza Grodziskiego. Rozkazem KH 11/57 z dnia 01 X 1957 r. został zatwierdzony nowy skład drużyny – 54 druhów i zastępów – „Sokoły” – zastępowy Paweł Jańczuk, „Orły” – Waldemar Jaworski, „Włóczęgów” – Mieczysław Kucharczyk, „Apacze” – Bolesław Otulak, „Piraci” – Józef Krzyżak, „Korsarze” – Waldemar Karniej i „Indian” – Bogdan Laskowski. Bieg na stopień „Młodzika” odbył się 26 I 1958 r.

Drugi obóz drużyny został zaplanowany na lipiec 1958 r. w Karkonoszach, ale już bez Jana H. Przewoźnika. Na jego miejsce powołano ówczesnego pracownika PDK. Na zbiórce na znak protestu wystąpiło z ZHP sześciu druhów w tym funkcyjni (B. Laskowski, Jerzy Laskowski, K. Kasprzyk). Władze hufca obawiając się rozpadu, rozmawiały z rodzicami pozostałych harcerzy, aby ich dzieci pozostały w drużynie. Na obozie w Podgórzynie-Sobieszowie zajmował się harcerzami drużyny instruktor Józef Dmochowski. Część harcerzy na obozie uzyskała stopnie wywiadowcy i różne sprawności harcerskie.

Drużynowy Jan H. Przewoźnik (Harcerz Orli) do ZHP wstąpił w 5 D.H. w Katowicach. Po wojnie był instruktorem, drużynowym w 3. D.H. w Gdańsku. Aresztowany po rozwiązaniu ZHP i powierzeniu ZMP wychowywania młodzieży. W 1953 r. został wysiedlony z Gdańska jako element podejrzany i politycznie niepewny. Trafił do Głogowa. Był wspaniałym wychowawcą młodzieży i dobrze kierował drużyną, organizował ciekawe wycieczki, zbiórki. Miał opinię uczciwego i solidnego instruktora ZHP, przestrzegającego zasad prawa harcerskiego. Młodzież go uwielbiała i szanowała. Został odwołany z funkcji drużynowego 27 II 1958 r. Zaproponowanej roli współpracownika hufca nie przyjął. Wśród zarzutów, które wg ówczesnej władzy dyskwalifikowały go z pracy z młodzieżą, były m.in. takie, że: nie krzewi socjalistycznych wartości, odbiera przyrzeczenie wg przedwojennej roty i na obozie prowadził czwórkami drużynę do kościoła.

Po odwołaniu i skreśleniu Jana Przewoźnika z ewidencji czynnych instruktorów Hufca Głogów (12 IX 1958 r.) drużyna pod innym drużynowym działała jeszcze siłą rozpędu. Uczestniczyła w II Zlocie ZHP Chorągwi Zielonogórskiej (czerwiec 1960 r.). Jesienią 1960 r. większość z harcerzy i rozpierzchła się po szkołach średnich w Głogowie i poza nim. Drużynę więc rozwiązano.

Źródła:
Dokumentacja 1. Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki w Głogowie;
Kronika I LO w Głogowie, tom I, 1945-1965;
Wspomnienia: Michała A. Cimka, Pawła Jańczuka, Bogdana Laskowskiego, Jana H. Przewoźnika.

Michał Andrzej Cimek [EZG z. 72, 2012 - 1 Drużyna Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki (1957-1960)]

Źródło: "http://192.168.10.245/ezg/index.php/Kategoria:Historia_i_spo%C5%82ecze%C5%84stwo"